Nadpotliwość (łac. Hiperhidrosis) jest obecnie zjawiskiem stosunkowo często spotykanym. Zlokalizowana zwłaszcza w obrębie dołów pachowych, rąk i stóp bywa często nie tylko krępującym problemem ograniczającym życie towarzyskie ale również problemem medycznym. W przypadkach o większym nasileniu jest mamy do czynienia już z drugim problemem, gdyż uniemożliwia on normalne funkcjonowanie w społeczeństwie i wykonywania prostych prac, jak na przykład prowadzenie samochodu. Osoby dotknięte tą przypadłością mają często niską samoocenę, nie mówiąc już o wzmożonym rygorze higienicznym czy chociażby potrzebie noszenia przy sobie ubrań na zmianę. Spotkałem się już z przypadkami, gdy ludzie wykonujący pracę typowo umysłową wymagająca kontaktu z klientami i związaną z tym potrzebą profesjonalnego wyglądu, nosili do pracy po 3 koszule na dzień. Po pierwsze jest to wysoce kłopotliwe, po drugie czasem niemożliwe do wykonania. Ludzie nadmiernie pocący się w takich sytuacjach są postrzegani często jako osoby niezadbane, zestresowane lub mało kompetentne, co ostatecznie przekłada się na efekty pracy. Z drugiej strony miałem do czynienia z przypadkiem młodej kobiety, która nie była w stanie zrobić kursu na prawo jazdy, ponieważ jak tylko wsiadła za kierownicę, to ręce pociły jej się do tego stopnia, że nie była w stanie pewnie utrzymać kierownicy – pomijając wygodę, jeśli już wyjechała na ulice, to realnie stwarzała zagrożenie w ruchu drogowym, z uwagi na brak możliwości szybkiej celowanej reakcji na ewentualne zagrożenie lub zmianę kierunku jazdy.

Zazwyczaj do rozpoznania problemu wystarczy prosty wywiad z pacjentem i odpowiedź na kilka prostych pytać. Na przykład: „Czy problem z potliwością wpływa na codzienne funkcjonowanie?” oraz „Czy z powodu pocenia pacjent musi dobierać specjalną odzież, na której plamy potu będą mniej widoczne?”. W przypadkach trudnych, gdzie musimy określić szczegółowo miejsca najbardziej dotknięte problemem, niekiedy bywa konieczne wykonanie testu jodowo-skrobiowego, który precyzyjnie określi nam nadreaktywne obszary.

W leczeniu nadmiernej potliwości można w każdej aptece czy drogerii napotkać szeroką gamę antyperspirantów, o różnej skuteczności. Niestety często okazują się one niestety nieskuteczne. Wtedy należy sięgnąć po bardziej radykalne środki, jak chociażby terapia miejscowa toksyną botulinową, popularnie zwaną botoxem (od nazwy handlowej producenta). W medycynie toksyna botulinowa wykorzystywana jest już od dłuższego czasu, z początku przez neurologów w leczeniu bolesnych przykurczów mięśniowych. Później szerzej zakorzeniła się ona w medycynie estetycznej jako złoty środek do walki ze zmarszczkami. Z czasem zauważono jej potencjał w leczeniu nadpotliwości, albowiem podana miejscowo hamuje przekaźnictwo odpowiedzialne na pobudzenie gruczołów potowych, tym samym likwidując problem nadpotliwości.

Sam zabieg jest stosunkowo prosty i polega na miejscowym powierzchownym ostrzyknięciu nadpotliwej okolicy preparatem toksyny botulinowej. Efekt działania widoczny jest już po paru dniach i w pełni rozwija się do 2 tygodni po zabiegu. Czasem konieczne jest po tym okresie powtórzenie zabiegu w miejscach szczególnie opornych. Zabieg sam w sobie prosty, ale z uwagi na charakter podawanego środka musi być on wykonywany przez lekarza, w sposób aseptyczny aby uniknąć powikłań infekcyjnych, oraz z pełną obstawą zestawu przeciwwstrząsowego w razie wystąpienia niepożądanej reakcji alergicznej, która w skrajnych przypadkach może przebiegach w sposób piorunujący – wówczas tylko szybkie podanie leków jeszcze przez przyjazdem pogotowia jest w stanie uratować pacjentowi życie. Ponadto w przypadku miejscowych powikłań infekcyjnych właściwej diagnozy i włączenia leczenia musi dokonać lekarz. Zdaję sobie sprawę, że zapewne zabieg ten można (nielegalnie) wykonać w wielu gabinetach kosmetycznych i jest to na pewno nieco tańsze, aczkolwiek z przyczyn podanych powyżej odradzam tą rzekomą oszczędność. Raczej nikomu nie zależy na fundowaniu sobie dodatkowych atrakcji za ciężko zarobione pieniądze.

Jak wspomniałem już wcześniej efekty zabiegu w pełni rozwijają się w przeciągu 2 tygodni od zabiegu. Czas ich trwania jest zmienny u poszczególnych osób i trwa średnio od 3 do 6 miesięcy. Wówczas zabieg można powtórzyć i dalej cieszyć się z jego efektów. Na pewno poniesione koszty zabiegu zwrócą się z czasem w artykułach piorących i zakupie nowej odzieży. Efekt społeczny i psychologiczny ciężko jest wycenić, aczkolwiek pacjenci z pewnością wiedzą o czym mówię i na pewno go docenią.

Lek. Kamil Jaszczyszyn